ΜΕ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΕΝΟΣ ΓΛΑΡΟΥ ( Διήγημα) Γράφει η Ελευθερία Καλογνωμά

                                              {Photo credits: Ανθή Καλογνωμά}

 Την είδε για πρώτη φορά όταν κατέβηκε στην παραλία για μπάνιο απόγευμα. Συνήθως πήγαινε τα πρωινά με την παρέα του όσες μέρες βρισκόταν στο νησί, μια εβδομάδα ήδη περίπου. Εκείνη τη μέρα όμως δεν είχε διάθεση, για την ακρίβεια η ψυχολογία του βρισκόταν λίγο πιο κάτω από τα τάρταρα. 

Μία ημέρα πριν αναχωρήσουν για το νησί, μετά από έναν δύσκολο χειμώνα με ατελείωτες ώρες δουλειάς, είχε συναντηθεί με την αγαπημένη του, που υποτίθεται θα πήγαινε μαζί του διακοπές και την είχε ακούσει να του ανακοινώνει πως ήθελε να χωρίσουν. Δεν ήταν απλά κεραυνός εν αιθρία, ήταν όλες οι βαρυχειμωνιές του κόσμου μαζεμένες σε ένα ζεστό, καλοκαιρινό απόγευμα. Λίγη σημασία είχαν οι λόγοι που του παρουσίασε, ίσως να μην τους άκουσε καν αφού το μόνο που θυμόταν μία εβδομάδα αργότερα, ήταν το απαθές, σχεδόν ψυχρό βλέμμα της. Κάτι για μια θέση εργασίας στο εξωτερικό του είπε, κάτι για μοναδικές ευκαιρίες και για σχέσεις εξ αποστάσεως, λέξεις που έφτασαν στ' αυτιά του σαν φούσκες νερού που έσκαγαν μία μία και στο τέλος τον άφησαν βρεγμένο από τη βροχή της απόρριψης. Και του πόνου. 

Εκείνο το πρωί είχε δει μία φωτογραφία της ανεβασμένη σε κάποιο κοινωνικό δίκτυο, παρέα με έναν άλλον άντρα σε κάποια παραλία. Οργή, απογοήτευση ξανά, χιλιάδες γιατί, έγιναν ένα χαρμάνι που κύλησε στις φλέβες του και τον θόλωσε. Ζήτησε από την παρέα του συγγνώμη και δεν τους ακολούθησε στην παραλία, εκείνοι έδειξαν κατανόηση και τον άφησαν μόνο. Και μόνος πήγε τελικά το ίδιο απόγευμα για μπάνιο. Κι εκεί την είδε. 

Καθόταν σε ένα βραχάκι, τα πόδια της ήταν βυθισμένα στο νερό μέχρι το γόνατο σχεδόν. Φορούσε ένα μαύρο μπικίνι, ήταν πολύ λεπτή, σαν κλαράκι τσακισμένο στα δυο, μισό έξω από το νερό και μισό μέσα. Είχε μακριά, μαύρα, πολύ σγουρά μαλλιά, το πρόσωπό της δεν το έβλεπε καλά από απόσταση, έβλεπε όμως ότι κοιτούσε διαρκώς το νερό, σαν να περίμενε κάτι από αυτό ή σαν να είχε χάσει κάτι σε αυτό. Και τότε παρατήρησε πως δεν ήταν μόνη, δίπλα της βρισκόταν ξαπλωμένο ένα Golden Retriever και κοιτούσε και αυτό το νερό. Το μεγαλόσωμο σκυλί με το χρυσαφί τρίχωμα γυρνούσε κάθε λίγο και της άφηνε ένα φιλί στο χέρι, ακουμπούσε τη μουσούδα του στο γόνατό της και κάπου κάπου άφηνε ένα σιγανό γαύγισμα. Πλησιάζοντας λίγο ακόμη, αφήνοντας πίσω του το beach bar με τις ξαπλώστρες, διέκρινε πως η κοπέλα είχε στα πόδια της ανοιχτό ένα βιβλίο, τα δάχτυλά της ήταν απλωμένα πάνω στις σελίδες του. 

Δεν ήξερε τι ακριβώς ήταν αυτό που τον τράβηξε κοντά της. Πλησίασε με την πετσέτα του στο χέρι και κάθισε σε ένα βραχάκι λίγο πιο πέρα. Ο σκύλος ανασήκωσε το κεφάλι και γαύγισε δυνατά, η κοπέλα τον χάιδεψε και του μίλησε τρυφερά.

"Ησύχασε, Φλάουερ, δεν είναι δική μας η παραλία, ούτε τα βραχάκια", του είπε κι εκείνος ξαφνιάστηκε. Πώς τον είχε δει αφού δεν είχε σηκώσει στιγμή το βλέμμα της από το νερό; Κι ο σκύλος; Τον έλεγαν... λουλούδι; Του ήρθε να γελάσει, για πρώτη φορά εδώ και μια εβδομάδα. 

"Καλησπέρα", την άκουσε να λέει, ο Φλάουερ γρύλιζε σιγανά με τη μουσούδα του στο γόνατό της, εκείνη τον χάιδευε. Ακόμη δεν κοιτούσε προς το μέρος του, το βλέμμα της ήταν στραμμένο κάπου στο γαλάζιο μπροστά της, στον πορτοκαλί δίσκο που κατέβαινε για τη βραδινή του βουτιά, κάπου στο βάθος η πανσέληνος ετοιμαζόταν να κάνει τη θριαμβευτική της εμφάνιση. 

"Καλησπέρα", της απάντησε. Στο άκουσμα της φωνής του έστρεψε το κεφάλι προς το μέρος του και χαμογέλασε. Και ήταν σαν να τον χτύπησε ρεύμα. Η κοπέλα είχε δυο καταπράσινα μάτια κι ένα χαμόγελο που θα μπορούσε να αφοπλίσει στρατό. Μια μελαχρινή γοργόνα ξεχασμένη στα βράχια, έτοιμη να βουτήξει στο νερό μόλις νύχτωνε και να χανόταν για πάντα στην Ατλαντίδα που κανείς ποτέ δε βρήκε, αυτό σκέφτηκε εκείνος και προσπάθησε να βρει τα λόγια του.

"Μη φοβάσαι, ο Φλάουερ είναι πολύ φιλικός", του είπε κι εκείνος χαμογέλασε, αλλά παρατήρησε πως ακόμη δεν τον κοιτούσε κατάματα. 

"Δε φοβάμαι", της απάντησε. 

"Αυτή είναι η καλύτερη ώρα", συνέχισε εκείνη χαμογελώντας στον ορίζοντα. "Όπου να 'ναι θα έρθει ο Ιωνάθαν".

Την κοίταξε απορημένος.

"Ο Ιωνάθαν;" ρώτησε. 

Δεν πρόλαβε να του απαντήσει. Κρώξιμο ακούστηκε κι ένας μεγάλος, ολόλευκος γλάρος εμφανίστηκε, πετούσε κατευθείαν προς το μέρος τους. Η κοπέλα άφησε ένα χαρούμενο γέλιο κι ο Φλάουερ γαύγισε επίσης χαρούμενα και άρχισε να κουνά την ουρά. Ο άντρας είδε το θαλασσοπούλι να προσγειώνεται στο βραχάκι δίπλα στην κοπέλα κι εκείνη έβγαλε από το σακίδιό της λίγο ψωμί και άρχισε να το κόβει σε μικρά κομμάτια και να το σκορπάει στον βράχο. Ο γλάρος άρχισε να τσιμπάει, ο Φλάουερ τον παρακολουθούσε κουνώντας ακόμη την ουρά, η κοπέλα όμως εξακολουθούσε να χαμογελά στο κενό. Το πουλί συνέχισε να τρώει ώσπου τελείωσε και άνοιξε πάλι τα φτερά του για τον ουρανό. Δεν έφυγε όμως, έμεινε εκεί, πάνω από τα κεφάλια τους, να κάνει κύκλους. 

"Την ξέρεις την ιστορία του γλάρου που τον έλεγαν Ιωνάθαν;" ρώτησε η κοπέλα κι ο άντρας την κοίταξε. 

"Έχω ακουστά τον τίτλο αλλά δεν έχω διαβάσει το βιβλίο".

"Όλοι οι γλάροι μαθαίνουν να πετούν για να φτάσουν από την ακροθαλασσιά στην τροφή τους και πίσω. Ο Ιωνάθαν Λίβινγκστον όμως πετούσε περισσότερο για τη χαρά του πετάγματος, του ταξιδιού, της ελευθερίας στους αιθέρες, είχε όραμα, φιλοδοξία. Τα πλήρωσε όμως, τον έδιωξαν από το σμήνος. Καμιά φορά το όραμα γίνεται μοναχικός δρόμος".

Την τελευταία της φράση την είπε σχεδόν μελαγχολικά κι εκείνος ένιωσε άσχημα που δεν είχε διαβάσει το βιβλίο ώστε να μπορούσε να της απαντήσει, να έκαναν έναν διάλογο... υψηλής νόησης, αν και ήταν τόσο χαμένος στο πρόσωπό της που μόνο έναν τέτοιο δε θα ήταν σε θέση να έκανε μαζί της.

"Πώς σε λένε;" τον ρώτησε ξαφνικά.

"Πέτρο".

"Ένας Πέτρος πάνω σε μία πέτρα", του είπε χαμογελώντας. "Εγώ είμαι η Νεφέλη".

Φυσικά, σκέφτηκε εκείνος, σύννεφο του θύμιζε που είχε χαμηλώσει στα βράχια και δε θα του έκανε καμία εντύπωση αν διαλυόταν μπροστά στα μάτια του σε στάλες βροχής. 

"Από δω είσαι;" τη ρώτησε. 

"Ναι, μένω κοντά, έρχομαι εδώ κάθε μέρα και περιμένω τον Ιωνάθαν. Ευτυχώς έχω τον Φλάουερ και με βοηθά να φτάσω, δεν είναι πολύ εύκολο για μένα".

Και τότε κατάλαβε. Κι αυτό που κατάλαβε, έγινε ένας βράχος στο στομάχι του, πιο μεγάλος από αυτόν όπου καθόταν. Η κοπέλα ήταν τυφλή κι ο Φλάουερ ήταν ο οδηγός της. Γι' αυτό δεν είχε διασταυρώσει τόση ώρα το βλέμμα της με το δικό του. Κοίταξε γύρω του κι έπειτα ξανά την Νεφέλη. Χαμογελούσε. Κάτι μέσα του αναδεύτηκε, την παρατήρησε καλύτερα. Το πρόσωπό της ήταν γεμάτο φως, λες και αυτό το ίδιο φως που για όλους μας είναι δεδομένο αλλά για εκείνην όχι, υπήρχε μέσα της και απλά έβγαινε. Χαμήλωσε τα μάτια του στα χέρια της. 

"Τι διαβάζεις;" τη ρώτησε, ήταν βέβαιος πια πως το βιβλίο στα πόδια της ήταν γραμμένο με γραφή Μπράιγ. 

"Μα σου είπα... για τον γλάρο Ιωνάθαν".

Φάνηκε μπερδεμένος.

"Νόμιζα..."

"Τη μέρα που ξεκίνησα να διαβάζω αυτό το βιβλίο, εμφανίστηκε για πρώτη φορά ο γλάρος", του εξήγησε. "Στάθηκε εκεί που κάθεσαι και μας κοιτούσε, ο Φλάουερ του γαύγιζε αλλά δεν τον τρόμαζε. Τον τάισα κι από εκείνη τη μέρα έρχεται κάθε απόγευμα τέτοια ώρα".

"Και... πώς ήξερες πού ακριβώς στεκόταν; Και τι ακριβώς ήταν;" τη ρώτησε προσπαθώντας να καταλάβει πώς ακριβώς λειτουργούσαν η αντίληψη και οι αισθήσεις της χωρίς αυτή τη μία, την τόσο σημαντική, την όραση. 

"Μα είναι απλό", του απάντησε γελώντας, "... άκουσα τα φτερά του. Και τη φωνή του φυσικά. Πέτρο..."

Το όνομά του από τα χείλη της τον έκανε για κάποιον λόγο να χαμογελάσει, ο Φλάουερ ανασήκωσε το κεφάλι και του γαύγισε σιγανά. 

"Έχεις δοκιμάσει ποτέ να κλείσεις τα μάτια και να προσπαθήσεις να δεις τον κόσμο χωρίς αυτά;" τον ρώτησε. "Ν' ακούσεις πραγματικά το κύμα, τον αέρα, τον ήλιο;"

"Ν' ακούσω τον ήλιο;" έκανε απορημένος και αν ήταν άλλος στη θέση του θ' άρχιζε ν' αναρωτιέται μήπως είχε απλά μπροστά του μια... αλλοπαρμένη, από εκείνες που από το πολύ διάβασμα αρχίζουν και τα βλέπουν όλα γύρω τους όπως είναι γραμμένα στα βιβλία, ρομαντικά και ιδεώδη. Θυμήθηκε εκείνη που λίγες μέρες πριν τον είχε εγκαταλείψει, διάβαζε κι αυτή, κυρίως αισθηματικά μυθιστορήματα και συχνά του έλεγε πως οι άντρες ήρωες των βιβλίων δεν υπάρχουν εκεί έξω. Ρομαντικός είχε υπάρξει και ο ίδιος, όμως τώρα πια δεν πίστευε σε τίποτα, πολύ λιγότερο στις όμορφες λέξεις, στα όμορφα λόγια. Παρόλα αυτά η κοπέλα που είχε μπροστά του δεν έμοιαζε αλλοπαρμένη, αλλά ούτε και εντελώς... προσγειωμένη. Ήταν σαν να βάδιζε κάπου ανάμεσα, απλά ο Πέτρος δεν είχε ακόμη εντοπίσει το πού. 

"Από τον τόνο της φωνής σου συμπεραίνω πως μάλλον με περνάς για τρελή", του είπε μαντεύοντας τη σκέψη του κι ο Πέτρος δαγκώθηκε. "Κι όμως... ο ήλιος έχει ήχο", επέμεινε. "Φλέγεται κι οτιδήποτε φλέγεται κάνει θόρυβο, εμείς όμως δεν τον ακούμε από τόσο μακριά. Βγάζει ήχους όμως η φύση όταν ξυπνάει μαζί του κι αυτό είναι πολύ όμορφο. Μ' αρέσουν οι ήχοι, είναι η δική μου οπτική στον κόσμο".

"Νομίζω... σε καταλαβαίνω", της είπε κι εκείνη χαμογέλασε αχνά.

"Και το άγγιγμα, αγγίζω και νιώθω τα πράγματα, τους ανθρώπους... καμιά φορά τους κατανοώ κιόλας... Θα σε πείραζε να άγγιζα το πρόσωπό σου; Να... δω πώς είσαι;"

Ο Πέτρος τα έχασε. Ήταν δυο ξένοι, το φυσιολογικό θα ήταν εκείνη να φοβόταν, ειδικά στην κατάστασή της. Ίσως βέβαια να ένιωθε ασφαλής με τον Φλάουερ δίπλα της αλλά και πάλι... έτσι έκανε με όλους τους αγνώστους; Παρόλα αυτά σηκώθηκε και πλησίασε στο δικό της βραχάκι. Κάθισε δίπλα της, πολύ κοντά της, ο Φλάουερ τον πλησίασε, τον μύρισε και τον κοίταξε δείχνοντάς του τα δόντια του, όχι πολύ απειλητικά αλλά προειδοποιητικά. Ο Πέτρος τον χάιδεψε στο κεφάλι, ο σκύλος άφησε ένα σιγανό γαύγισμα και κούνησε την ουρά του. 

"Τον έχω πέντε χρόνια", είπε η Νεφέλη, "...από τότε που έπαψα να βλέπω. Είναι τα μάτια μου και η καλύτερη παρέα". 

"Είναι πολύ όμορφος", σχολίασε ο Πέτρος και αυτό το σχόλιο αφορούσε και την ίδια, αυτό σκεφτόταν κοιτάζοντάς την από τόσο κοντά πια, το πόσο όμορφη ήταν. Είδε το χέρι της ν' απλώνεται μπροστά του, μακριά, λεπτά δάχτυλα που εκείνος κατάλαβε τι ζητούσαν και τα πήρε στα δικά του. Ήταν δροσερά όταν τα έφερε στο πρόσωπό του και τα άφησε να τον ανακαλύψουν χωρίς δεύτερη σκέψη. Η Νεφέλη ψηλάφισε τα χαρακτηριστικά του, τα ζυγωματικά του, τα μάτια του, τη μύτη, τα χείλη, το πηγούνι. 

"Είσαι στενοχωρημένος..." του είπε κι ο Πέτρος πάγωσε στη θέση του. 

"Γιατί το λες αυτό;"

"Εδώ..." του είπε και ψηλάφισε το σημείο δίπλα στα χείλη του. "Είσαι νέος, το καταλαβαίνω από τη φωνή σου, κι όμως... εδώ νιώθω τη ρυτίδα του ανάποδου χαμόγελου, αυτού της ραγισμένης καρδιάς".

Σχεδόν ανατρίχιασε ο Πέτρος. Ναι, την είχε διακρίνει κι ο ίδιος αυτή τη ρυτίδα όταν κοιταζόταν στον καθρέφτη και ξυριζόταν. Και δεν την είχε αποκτήσει με τον χωρισμό του, την είχε κι από πριν, απλά είχε γίνει λίγο πιο βαθιά. Ασυναίσθητα πήρε το χέρι της ξανά στο δικό του και το κράτησε. 

"Θα μου μιλήσεις για το βιβλίο; Για τον Ιωνάθαν Λίβινγκστον;" τη ρώτησε, χωρίς να ήταν σίγουρος γιατί. Ένα μπάνιο είχε πάει να κάνει, μόνος του, για να μπορέσει να καταλαγιάσει μέσα στα κύματα τα δικά του, αυτά της ψυχής του, την οργή του, την παρόρμησή του να έκανε κάτι που αύριο θα μετάνιωνε. Κι είχε βρεθεί καθισμένος σε έναν βράχο, να μιλάει για γλάρους, λογοτεχνικούς και ζωντανούς, με ένα κορίτσι που ζούσε στα σκοτάδια αλλά έβλεπε παντού φως μπροστά της. 

"Φυσικά", του απάντησε χαμογελώντας πλατιά και άρχισε να του διηγείται την υπόθεση του βιβλίου, να του μιλάει για τον Ιωνάθαν και τι αυτός συμβόλιζε, τι σήμαινε για την ίδια εντέλει. Στο τέλος ακουμπώντας τα δάχτυλά της στις σελίδες του βιβλίου, διάλεξε ένα απόσπασμα και του το διάβασε:

"Έχουμε το δικαίωμα να πηγαίνουμε όπου θέλουμε και να είμαστε αυτό που είμαστε... Ο μόνος αληθινός νόμος είναι αυτός που οδηγεί στην ελευθερία". 

"Αυτό είναι το αγαπημένο μου κομμάτι...", του είπε. "Υποθέτω καταλαβαίνεις γιατί". 

"Δε νιώθεις εγκλωβισμένη; Εννοώ..."

"Καταλαβαίνω τι εννοείς. Στην αρχή ναι, έτσι ένιωθα. Το να μη μπορώ να βλέπω τα χρώματα, τους ανθρώπους μου... Έπειτα όμως κατάλαβα πως τα πραγματικά μας μάτια είναι αυτά της ψυχής μας και τώρα, τόσο καιρό μετά, πέφτω ολοένα και λιγότερο έξω με τους άλλους. Μάλλον χωρίς μάτια τους διαβάζω καλύτερα. Και αρνούμαι πια να νιώσω φυλακισμένη. Πετάω μαζί με τον Ιωνάθαν", πρόσθεσε και ανασήκωσε το πρόσωπο προς τον ουρανό χαμογελώντας, ο γλάρος έκανε έναν τελευταίο κύκλο από πάνω τους και βούτηξε προς τη θάλασσα. Ο Φλάουερ γαύγισε δυνατά κι η Νεφέλη έβαλε το βιβλίο στην τσάντα της και σηκώθηκε. 

"Φεύγεις;" τη ρώτησε ο Πέτρος προσπαθώντας να κρύψει την απογοήτευση από τη φωνή του.

"Ναι, πρέπει να επιστρέψω σπίτι. Θα έρθω όμως πάλι αύριο. Θα είσαι εδώ;"

"Ναι, θα είμαι", της απάντησε με σιγουριά, αυθόρμητα, λες και δεν είχε πια άλλη επιλογή. 

Η Νεφέλη έσκυψε, έπιασε το λουρί του Φλάουερ και το ειδικό μπαστούνι της, πέρασε την τσάντα στον ώμο της και κοίταξε προς το μέρος του Πέτρου. 

"Τα λέμε αύριο, λοιπόν. Καλό βράδυ".

Την παρακολούθησε να φεύγει προσεκτικά από τον βράχο με τη βοήθεια του Φλάουερ, να περπατά στην ακτή, κόντρα στον άνεμο που έμοιαζε να ήθελε να την πάρει μαζί του, όσο σουρούπωνε φυσούσε περισσότερο. Κι όταν πια έμεινε μόνος να κοιτάζει το τελευταίο κομμάτι του ήλιου που χανόταν στον ορίζοντα, χαμογέλασε. 

Ένα μάθημα είναι η ζωή κι ακόμη περισσότερα οι άνθρωποι. Κι αν αυτό το κορίτσι με τα υπέροχα μάτια κατάφερνε να βλέπει τον κόσμο μέσα από τα μάτια ενός γλάρου, αν αυτό το κορίτσι δεν άφηνε το σκοτάδι να υψώσει κάγκελα γύρω της και να γίνει φυλακή που θα κρατούσε την καρδιά και την ψυχή της εγκλωβισμένα, τότε ο ίδιος γιατί να μη μπορούσε να πάει παρακάτω, να πετάξει πάλι ψηλά αναζητώντας κάτι που θα έθρεφε ξανά τη ραγισμένη του καρδιά; Να πήγαινε όπου θα ήθελε; 

Ναι, αυτό θα έκανε. Κι ακόμη και αν δεν ξανάβλεπε ποτέ το κορίτσι που είχε ονομάσει τον σκύλο της λουλούδι, ο ίδιος θ' αναζητούσε τον δικό του γλάρο, θα τον τάιζε και θα τον άφηνε να φεύγει και να επιστρέφει, να πετάει σ' έναν ουρανό που δεν έχει όρια. Αυτά δεν ταιριάζουν στα νιάτα, η θλίψη σου τρώει πολύτιμο χρόνο κι ο χαμένος χρόνος είναι ύβρις.

Έμεινε εκεί ως αργά, έπειτα πήγε να βρει την παρέα του και εκείνο το βράδυ ήπιε λίγο παραπάνω. Το επόμενο πρωί αναζήτησε σε ένα βιβλιοπωλείο του νησιού το βιβλίο με τον τίτλο: "Ο γλάρος Ιωνάθαν Λίβινγκστον".